Wat is KiVa?
‘Kiva’ is het Finse woordje voor ‘fijn’ of ‘leuk’. Het is ook de naam van een succesvol Fins antipestprogramma. KiVa-scholen zorgen ervoor dat kinderen, leerkrachten en ouders hun school als een veilige, aangename en stimulerende omgeving ervaren waarin pesten minder kans maakt.
KiVa is het eerste wetenschappelijk onderbouwde antipestprogramma waarmee Vlaamse basisscholen, op weg gezet door professionele trainers, aan de slag kunnen gaan. KiVa heeft als doelstelling pestproblemen te voorkomen én aan te pakken en sluit aan bij de eindtermen van het lager onderwijs.
Waaruit bestaat het KiVa-programma?
Preventief pakket
- Een pakket van uitgewerkte lessen
- Twee educatieve computergames voor leerlingen (en ouders)
- Een intensieve training voor de leerkrachten van het KiVa-kernteam
Oplossingsgerichte aanpak
KiVa trekt hierbij de kaart van de oplossingsgerichte aanpak: de veiligheid van slachtoffers moet immers zo snel mogelijk worden hersteld. De aanpak en afhandeling van pestincidenten varieert naargelang de aard en intensiteit van de pesterijen. Leerkrachten worden vertrouwd gemaakt met niet-confronterende en confronterende aanpakvormen.
Ouderbetrokkenheid
KiVa-scholen maken er een punt van om ook ouders goed te informeren en als opvoedingspartners bij de schoolaanpak te betrekken. Een goed samenspel tussen school en thuis helpt de KiVa-aanpak te versterken.
De KiVa-uitstraling van de school
De KiVa-uitstraling (kick-off, affiches, schoolcode, speelplaatswerking) draagt bij tot het succes. KiVa gaat in de eerste plaats op zoek naar de kracht in de groep en stimuleert kinderen tot het ontwikkelen van een gevoelenstaal, het weerstaan aan groepsdruk en het opkomen voor zichzelf en anderen.
Wat maakt het KiVa-programma uniek?
- Wetenschappelijk onderzocht: KiVa is het meest onderzochte antipestprogramma ter wereld
- Bewezen effectief: KiVa zorgt er voor dat er minder wordt gepest
- Gebruiksvriendelijk materiaal voor leerlingen, leerkrachten en ouders
- Hoger welbevinden, sterkere school- en leermotivatie en betere schoolprestaties bij alle leerlingen
- Hoger competentiegevoel bij leerkrachten
- Leerlingen ontwikkelen meer vertrouwen in hun leerkrachten en in de klasgroep
- Intensieve training en begeleiding voor leerkrachten
- Infoavond en toegankelijke website-informatie voor alle ouders
- Training door team van gecertificeerde trainers (opgeleid in Finland)
- Lessenreeks en educatieve computergames: aangepast aan de leeftijd van de kinderen
- Twee educatieve games vullen het leereffect van de lessen aan
Wat is de meerwaarde van KiVa?
De KiVa-aanpak bouwt verder op jarenlang onderzoek naar de oorzaken en mechanismen van pestgedrag tussen kinderen en jongeren. Succesbepalende factoren van andere programma’s werden in het programma geïntegreerd. Tussen 2007 en 2009 doorliep het programma een uitgebreide testfase in Finse scholen. Ondertussen werd de werkzaamheid van het programma onder meer in Finland en Nederland intensief en op de meest nauwgezette wijze geëvalueerd.
De uitgesproken gunstige resultaten in het lager onderwijs deden Leefsleutels beslissen om het programma naar Vlaanderen te brengen. In Vlaanderen gebeurt dit zonder steun van de overheid.
De meerwaarde die KiVa biedt
Scholen die met het KiVa-programma aan de slag te gaan, weten dat …
- De KiVa-aanpak doet wat hij belooft: zorgen dat pestgedrag (jaar na jaar!) afneemt
- de school kwaliteitsvol materiaal in handen krijgt, bestemd voor het schoolteam, de Leerlingen en de ouders
- Ze getraind worden door ervaren trainers die in Finland werden opgeleid
- Ze kunnen terugvallen op een goed onderbouwde visie die via diverse kanalen en activiteiten gedeeld wordt met alle schoolbetrokkenen (leerkrachten, leerlingen, ouders)
- Ze de keuze maken voor een schoolbrede aanpak (whole school approach); deze aanpak is essentieel voor wie een duurzaam effect nastreeft
- De kwaliteit van het KiVa-programma positief afstraalt op de werking van de school en veel ouders vertrouwen inboezemt
- Enkel zij toegang krijgen tot het KiVa-draaiboek, de KiVa-games, de volledige KiVa-website en het groeiend netwerk van KiVa-scholen.
School en ouders op één lijn: ook dat maakt KiVa sterk
Een goede samenwerking tussen school en thuis garandeert niet enkel een sterker leereffect. Het is fijn voor kinderen als ze op school en thuis dezelfde boodschap meekrijgen. Kinderen waarderen duidelijke verwachtingen. Het voelt veiliger, ze leren grenzen (her)kennen en nemen sneller verantwoordelijkheid.
KiVa-scholen kiezen voor ouderbetrokkenheid. Daarom vinden we het belangrijk dat alle ouders goed geïnformeerd worden en kunnen terugvallen op houvasten die thuis en op school van pas komen.
Om de ouders als actieve partners bij het KiVa-gebeuren te betrekken…
- worden alle ouders met kinderen op de lagere school uitgenodigd om samen met hun kind(eren) de educatieve KiVa-games te bekijken en regelmatig in gesprek te gaan over wat er in de KiVa-lessen aan bod komt.
- organiseert elke KiVa-school één KiVa-ouderavond. Op die avond worden de ouders geïnformeerd over KiVa en over de aanpak van de school. Ze vernemen ook hoe ze als ouders kunnen bijdragen tot het voorkomen en aanpakken van pestproblemen.
- is er de KiVa-website. Deze website geeft antwoord op vragen die ouders zich stellen wanneer zich pestproblemen voordoen. De digitale oudergids bundelt alle vragen en antwoorden.
